شهدای روستای دیز

مهدی روشنی(کوههای زیبای دیز)

شهید صادق روشنی

برای دیدن عکسهای بیشتر (عموی عزیزم) شهید صادق روشنی به ادامه مطلب بروید

دیز

روستای تاریخی دیز  در نزدیکی دهستان شال و از توابع شهر کلور میباشد که در ۱۰کیلومتری کلور و۴۰ کیلومتری جنوب شهر خلخال ودر دامنه غربی رشته کوه تالش و نزدیکی کوهایی با نام محلی کوه پلنگا . سیبیه کوه(کوه سفید) . سیا کوه(کوه سیاه) . سگه بن(کوه سنگی) . قلعه کوه و...  قرار دارد که فوق العاده زیبا . دیدنی . خوش آب وهوا و توریستی میباشد. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۵۵۰ متر است و آب وهوای آن در تابستان معتدل و در زمستان سرد می‌باشد. (خانی) چشمه های زیبا و زلالی که از دل کوههای مرتفع دیز جاری میباشند عبارتند از :خشته خانی(چشمه ی خشتی) ، قدمگاه خانی، برا جان خانی،سِتِر خانی، کورَ خانی، اوبَه خانی، سَلَ خانی، شیران چشمه و ....!

 دیز همچون نگینی است که دور تا دور آن را کوههای مرتفعی که نام برده شد در بر گرفته اند. مردم خونگرم دیز به زبان تاتی (زبان ایران باستان) تکلم می‌کنند. این زبان بازمانده زبان اصلی ایران باستان است که سابقاً به شکل گسترده در آذربایجان و نقاط مختلف ایران رواج داشته ولی رفته رفته توسط زبان ترکی آذری جایگزین شده‌است و هم اکنون تنها درمناطق محدودی هنوز باقی مانده‌است.روستای دیز یک بخش کوچکی نیز به نام قشلاق دیز دارد که درجوار دیز است. روستاهایی همچون قشلاق دیز- شال - کرین -لرد-تیل- گیلوان - طهارم دشت و ... در اطراف دیز قرار دارند که عمدتا به تاتی تکلم میکنند.دیز با ماسوله۵۵کیلومتر وماسال۶۰کیلومتر از جاده ی گیلوان - ماسال فاصله دارد. دیز در جریان جنگ تحمیلی ۸ شهید گرانقدر به نظام مقدس اسلامی تقدیم کرده‌است.مردم شهید پرور دیز مهمان نواز و خونگرم  ودارای تمدنی چندهزارساله میباشند. دیز سرشار از تنوع میوه ای میباشد. میوه هایی چون گردو - سیب - گلابی - هلو - البالو - زردالو - شلیل - گیلاس - انگور - انجیر - بادام و.... میباشد. روستایی فوق العاده بکر و توریستی که هر ساله در تمامی فصول مخصوصا  بهار و تابستان مسافرین بسیاری از نقاط مختلف ایران مخصوصا تهران - گیلان - جنوب و ... به سمت ان سرازیر میشوند.دیز دارای کوهی است که قلعه نام دارد. قلعه ی زیبایی که به شکل اشک میباشد و به گفته ی برخی تاریخ شناسان مورد استفاده ی اشکانیان و برخی دیگر اسماعیلیان و سامانیان و به اذعان برخی نیز حکومتهای دیگر بوده است. به گفته ی اهالی نوک این قلعه دارای دالان ها و اتاقکهای بسیاری است که هر کس وارد ان میشود مسیر خود را گم میکند. اما متاسفانه در سالهای اخیر به دلیل عدم  پیگیری و کنترل و پوشش سازمان میراث فرهنگی راههای ورودی قلعه مسدود شده اند که امیدواریم سازمان میراث فرهنگی در این مورد حتما پیگیری مجدانه انجام دهد تا تاریخ چند صد یا چند هزار ساله ی این مرز و بوم نابود نشده و به فراموشی سپرده نشود. از عموم هموطنان دعوت مینماییم به روستای زیبای ما تشریف بیاورید.  

                                                                      کمیل 

 

گرامی باد ،یاد وخاطره شهدای هشت سال دفاع مقدس روستای شهید پرور و تاریخی و توریستی دیز از توابع شاهرود خلخال با ذکر صلوات :

  شهید محمدقلی قربانی دیز

  شهید صادق روشنی دیز

 شهید نصرالله محمدی دیز

  شهید علی عسکری دیز

 شهید داریوش حقی دیز

شهید قربانعلی بهرامی دیز

 شهید علی نقی محمدی دیز

 و روحانی عالی مقام سید بزرگوار شهیدسید سجاد حسینی دیز

                                                       دیز من

به نام خدا

دلم در هوای توست دیز من

                                      چشمم در نگاه توست دیز من

کجایی ای دلاور سرزمین

                                      مزارت پر ز خون است دیز من

چشمه هایت از قدمگاه تا خشته خانی

                                      همه پر ز شور است دیز من

  پر ازلاله ای از شهیدان

                                       پر لاله است دامنت دیز من

سلامی پر از عشق از این دیار(گیلان)

                                       برایت فرستم ای دیزمن

دوستدارت کمیل

فهرست روستاهای تابع بخش شاهرود(کلور)

 روستاهای اطراف دیز

ردیف	نام روستا	ردیف	نام روستا
1	دیز	18	کهل
2	قشلاق دیز	19	الکش
3	دیلمده	20	صومعه رودبار
4	اسبو	21	علی آباد
5	کرین	22	کهل دشت
6	لرد	23	چملوگبین
7	تیل	24	خانقاه گبلوان
8	میانرودان	25	دشت اندر
9	فرج آباد	26	گندم آباد
10	عزیزآباد	27	جلال آباد
11	شال	28	احمد آباد
12	ماجلان	29	شیخ علیلر
13	گیلوان	30	تازه کند گندم
14	اسکستان	31	اندرق
15	گلوزان	32	رکن آباد
16	خولار گیلوان	33	طهارم دشت
17	درو

 

 

 

 تصاویر زیبایی از زادگاه عزیزم دیز

 

 

 

 

 

 

 

 

 

به راستی چه زیباست قدمگاه دیز

تصاویر زیبایی از کوه و رودخانه ی دیز

مناطق دیدنی دیز( همراه پسرعمو)

زادگاه عزیزم دیز

مناظر زیبا و بکر روستای دیز

وصیتنامه روحانی شهید سید سجاد حسینی دیز

شهید نوجوان سید سجاد حسینی در سال 1350 شمسی دوم مرداد در روستای دیز بخش امام رود خلخال متولد شد.اصل و نصب این خاندان سادات نسل به نسل به امام کاظم (ع) می رساند.شهید نوجوان سید سجاد حسینی بعد از کسب اجازه از حوزه علمیه به پذیرش بسیج رفته و با رضایت قلبی پدر و مادر و به عشق امام حسین (ع) از خلخال به جبهه اعزام و بعد از آموزش نظامی به منطقه اعزام شده . آخرین ملاقات شهید نوجوان با پدر و مادر محترمشان در پادگان شهید پیرزاده بوده است.
در جبهه شلمچه در گردان علی اصغر تیپ 3 در لشگر 31 عاشورا مشغول فعالیت بوده و به فرمان فرمانده کل قوا انگشت در ماسه اسلحه آرپی جی در انتظار فرمان لحظه شماری می کرده تا فرمان عملیات کربلای 8 به لشکر رسیده و در سال 66به درجه شهادت نایل شده اند.
راهش پر رهرو آرمگاهش میعاد گاه عاشقان خون وشهادت باد.

گلهای زیبای کوههای مرتفع دیز

تاریخ قلعه ی دیز

از قرن اول تا سال900هـ.ق

  راجع به اواخر قرن اول و اوایل قرن دوّم سّید جمال ترابی طباطبایی

  در کتاب « سکّه های اسلامی ایران » به سه نوع سکه‌ی منقش به

  لا اله الا الله ،وحده لا شریک له ، محمد رسول الله اشاره کرد که

  متعلق به سالهای 105و145 هجری قمری می باشند و می نویسد

  با توجّه به الاعم و حروف اختصاری ،محل ضرب این سکّه ها

  «آذربیجان» می باشد وآذربیجان محلّی است ما بین تالش و خلخال

  واحتمالاً همان کوکاوان یا انگان امروزی باشد که بقایای آن هنوز در

  دامنه ی کوه آذنو (ازناو ) و روستای طولاش باقی مانده است و

  شاید این شهر تا تاریخ ضرب سکّه ها وبعد از آن نیز باقی مانده

  است.

  در روستای دیز در نزدیکی شال از بخش شاهرود قلعه‌ی بزرگی

  وجود داشته که مورد استفاده ی اسماعیلیان بوده و بوسیله ی

  رکن الدین خورشاه آخرین پادشاه اسماعیلیه  و لشکریانش تسخیر

  و تاراج شد .

  در این مورد تاریخ گزیده می نویسد : «خداوند رکن الدن خور شاه بن

  علا الدین محمّد بن جلال الدین حسن نو ملسمان بن ملحد بن

  حسن علی ذکرة السلام کوره کیا بن محمّد بزرگ امید رودباری پس

  از پدر پادشاه شد به جهت رفع تهمت و نسبت خون پدر بااو ،حسن

  مازندرانی را با فرزندان به قصاص پدر بکشت و لشکر به جنگ

  شالرود و خلخال فرستاد و مستخلص کرد و قتل عام رفت و چون

  یک سال در پادشاهی بماند هولاکو خان به جنگ او رفت حرب عظیم

  کردند ودر این زمان دولت اسماعیلیانبه به آخر رسید ».

واژه تات در لغتنامه دهخدا

واژه تات در لغتنامه دهخدا تات۱:. (اِخ ) قومی پارسی . (مازندران و استراباد رابینو ص 63 بخش انگلیسی ). فارسی زبانان ، طایفه ای از ایرانیان . اهالی ولایات شمالی که به لهجه ٔ محلی سخن رانند مثل حسن آبادیان قراچه داغ و مازندرانیها... در قفقاز آن قسمت از ایرانیان را که هنوز زبانشان فارسی مانده تات گویند در ایران لرها غیر خود را از ایرانیان تات نامند... محمودبن الحسین بن محمد کاشغری دردیوان لغات الترک (چ استانبول 1333 هَ .ق .) که تألیف آن در سال 466 هَ . ق . پایان یافته در صفحه ٔ 292 جلد اول در ضمن کتاب الاسماء ابواب ثلاثی زیر عنوان برک (بضم اول و سکون ثانی و ثالث ) می نویسد: «برک = القلنسوة، و فی المثل : تات سیز ترک بلماس ؛ باش سیز برک بلماس ، معناه : لایخلو الترک من الفارسی ، کما لا یخلو القلنسوة من رأس .» یعنی ترک بدون ایرانی و کلاه بدون سر نمی شود و در (باب فعلل و فعلال و فعلل فی حرکاته ) همین کتاب زیر عنوان : سملم تت (بضم سین و کسرلام و سکون هر دومیم ، بفتح تاء اول و سکون تاءدوم ) در صفحه ٔ 403 جلد اول می نویسد: «سملم تت = الفارسی الذی لایعرف لغة الترک البتة و کذلک کل من لایعرف الترکیة یسمی سملم » یعنی سملم تت آن ایرانی را گویند که اصلا ترکی بلد نباشد و همچنین کسی که ترکی را نداند سملم خوانده می شود، در این دو عبارت محمود کاشغری «تات و تت » را بمعنی ایرانی ترجمه کرده است . در کتاب دده قورقود (چ استانبول 1332 هَ . ق ) که بزبان غزی در حدود نه قرن پیش تألیف یافته ، ضمن داستان بقاج خان پسر درسه خان (درسه خان اوغلی بقاج خان حکایه سی ) مؤلف موقعی که می خواهد کیفیت طلوع فجر و پیدایش صبح صادق و وزش نسیم ملایم و بانگ نماز برداشتن یک ایرانی مسلمان را شرح دهد در صفحه 12 می نویسد: «سوبلمه : صلقوم صلقوم طان یللری اسدکنده صلقو بوزاج تورغای سیرادقده بدوی اتلراسین کوروب عقرادقده صقالی اوزون تات اری باکلدقده ...» یعنی «... زمانی که مرد ایرانی ریش درازی ، مشغول اذان دادن بود...» در اینجا تات بمعنی ایرانی مسلم استعمال شده است . مولانا جلال الدین رومی در ضمن بیتی از ملمعات خود. «اگر تات ساک و گر رومساگ و گر تورک زبان بی زبانی را بیاموز»